od teraz
  • Miękczący wpływ dawnych samogłosek

    16.01.2021
    16.01.2021

    W podręcznikach do gramatyki historycznej można znaleźć informację, że w języku polskim wskutek wokalizacji jerów przednich powstała samogłoska ‘e (zmiękczająca poprzedzającą spółgłoskę). Dlaczego więc z prasłowiańskich słów z jerem przednim w pozycji mocnej: *lьnъ, *lьvъ, *ocьtъ, *tьstь mamy współcześnie w polszczyźnie formy: len (zamiast lien), lew (zamiast liew), ocet (zamiast ociet), teść (zamiast cieść)? Pozdrawiam.

  • Na razie
    30.09.2014
    30.09.2014
    Skąd się wzięła potoczna formuła pożegnalna Na razie? Czy jest to skrót od jakiejś dłuższej formy, która była kiedyś w użyciu?
  • Narracja po dialogach
    23.05.2018
    23.05.2018
    Kilka lat temu w Poradni padło pytanie o partię dialogową typu:
    – Chodź! – usłyszał cichy szept.
    Wątpliwość dotyczyła litery po drugim myślniku – mała czy wielka.
    Dr Wolański odpowiedział nie wprost.
    Teraz w Internecie, na przykład na forach z amatorskimi opowiadaniami, osoby korzystające z Poradni domagają się, aby w podobnych sytuacjach zamieniać małą literę na wielką.
    Przykładowy efekt:
    – Tutaj jestem. – Usłyszał za plecami.
    Zgodzą się Państwo, że taki zapis jest nie do przyjęcia?
  • Niniejszym informuję…
    12.02.2001
    12.02.2001
    Geneza słowa niniejszym
  • ofiarować – ofiarowywać
    14.05.2014
    14.05.2014
    W języku kościelnym częste są formy ofiaruję/ofiarujemy w odniesieniu do teraźniejszości ('robię/robimy to teraz'). Niekiedy spotyka się też formy ofiarowuję/ofiarowujemy (również 'teraz'). Jaka jest różnica gramatyczna między nimi (chodzi o aspekt czasu)? Mogłoby się wydawać, że ofiaruję dotyczy przyszłości, a ofiarowuję teraźniejszości.
  • oglądnąć
    11.12.2002
    11.12.2002
    Dawniej od słowa oglądać wywodziło się oberzyj, obejrzalem itp., a teraz w Internecie jest pełno: oglądnij, oglądnijcie. Czy teraz taka forma jest poprawna?
    Pozdrawiam serdecznie.
  • pani dyrektor, ale pani księgowa

    21.01.2009
    21.01.2009

    Proszę o skorygowanie form:

    • pan dyrektor finansowy, pani dyrektor finansowy
    • pan kontroler finansowy, pani kontroler finansowy
    • pan księgowy, ale pani księgowa
    • pan asystent i pani asystentka (???)

    Czy jest jakaś prawidłowość?

    M. Lemańska

  • poszłem?
    25.10.2007
    25.10.2007
    Witam!
    Doszła mnie informacja, że obok formy wyszedłem poprawna jest również od niedawna forma wyszłem, poszłem itp. Czy to możliwe? Jeśli tak, to na jakiej podstawie? Gdzie można sprawdzać takie „nowinki”?
    Pozdrawiam Urszula T.
  • przecinek a imiesłów przysłówkowy
    28.01.2008
    28.01.2008
    Szanowni Eksperci,
    czy w przykładowym zdaniu: „Wybierając ananasy należy pamiętać o…” powinien być przecinek pomiędzy ananasy a należy? Chodzi mi o to, że czasem część zdania z imiesłowem jest tak krótka, że przecinek wydaje się być niepotrzebny.
    Dziękuję i pozdrawiam serdecznie,
    Joanna
  • Przecinki zamiast średników
    2.07.2018
    2.07.2018
    Szanowny Panie Doktorze,
    czy średnik został prawidłowo użyty w zdaniu: Przekształcenie płaszczyzny rzutowej w płaszczyznę rzutową nazwiemy rzutowym, jeśli jest bijekcją; prosta przechodzi na prostą; na tej prostej zachowywany jest dwustosunek? Jest to definicja przekształcenia rzutowego. Na tę definicję składają się trzy punkty: bycie bijekcją, zachowywanie prostej, zachowywanie dwustosunku. Gdyby zapisać je w formie listy wyliczeniowej, średnik tym bardziej wydawałby się na miejscu. Czy jednak nie przeszkadza mu, strukturalnie wyższy, przecinek przed jeśli?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
    PS. Dziękuję za obszerną odpowiedź dot. przecinków. Teraz lepiej mi się to ułożyło.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego